คลื่นอัลตราโซนิก (Ultrasonic) คืออะไร?
คลื่นเสียง เป็นคลื่นเชิงกลที่เกิดจากการสั่นสะเทือนของวัตถุ เมื่อวัตถุสั่นสะเทือน ก็จะทำให้เกิดการอัดตัวและขยายตัวของคลื่นเสียง และถูกส่งผ่านตัวกลาง เช่น อากาศ น้ำ และโลหะ เสียงสามารถเดินทางผ่านสสารในสถานะก๊าซ ของเหลว และของแข็งได้ แต่ไม่สามารถเดินทางผ่านสุญญากาศได้ คลื่นอัลตราโซนิกเป็นคลื่นเสียงชนิดหนึ่งที่มีความถี่สูงกว่าช่วงที่มนุษย์ได้ยิน ซึ่งเป็นความถี่ที่มากกว่า 20 kHz ดังในรูป
ในปัจจุบันมีหลายเทคโนโลยีที่นำหลักการของคลื่นอัลตราโซนิกไปใช้ประโยชน์ เช่น เครื่องอัลตราซาวน์ ซึ่งใช้ในทางการแพทย์ เครื่องตรวจสอบรอยเชื่อมด้วยอัลตราโซนิก สำหรับการตรวจสอบโลหะชิ้นงาน หรือเครื่องวัดอัตราการไหล (Flow Meter) แบบอัลตราโซนิก สำหรับการวัด flow ของน้ำโดยที่ไม่ต้องตัดต่อท่อ ซึ่งทำให้สะดวกสบายมากยิ่งขึ้นเนื่องจากไม่ต้องทำการหยุดกระบวนการเพื่อติดตั้งเซ็นเซอร์ และยังสามารถย้ายจุดการวัดได้อย่างอิสระ
การวัดอัตราการไหลแบบอัลตราโซนิก (Ultrasonic) ทำงานอย่างไร?
เครื่องวัดอัตราการไหลแบบอัลตราโซนิก (Ultrasonic Flow Meter) เป็นชนิดหนึ่งของเครื่องวัดความเร็ว (Flow meter) ที่สามารถวัดความเร็วของของเหลวหรือแก๊สด้วยคลื่นอัลตราโซนิก เพื่อคำนวณเป็นอัตราการไหล (Volumetric Flow Rate) ได้ เครื่องวัดความเร็ว (Flow Meter) นี้ สามารถวัดค่าความเร็วเฉลี่ยผ่านเส้นทางของคลื่นที่ปล่อยออกมาจากทรานดิวเซอร์โดยหาค่าความแตกต่างของเวลาในการเดินทางของคลื่นที่ส่งผ่านตามทิศทางการไหลและทิศตรงกันข้ามการไหล ซึ่งจะเรียกการวัดอัตราการไหลแบบนี้ว่า “Transit Time”
รูปเส้นทางการเดินทางของคลื่นตามทิศทางการไหล
c – Sound Speed
1 – Transducer (Emitter)
2 – Transducer (Receiver)
3 – Pipe Wall
รูปเส้นทางการเดินทางของคลื่นทิศตรงกันข้ามกับการไหล
c – Sound Speed
1 – Transducer (Emitter)
2 – Transducer (Receiver)
3 – Pipe Wall
รูปการวัดความเร็วของการไหลด้วยการใช้ปรากฎการณ์ Doppler
ยังมีการวัดอัตราการไหลอีกรูปแบบหนึ่ง คือ การวัดแบบปรากฎการณ์ “Doppler” เป็นการวัดการไหลของของเหลวในท่อซึ่งมีตะกอนหรือฟองอากาศภายในเป็นจำนวนมาก ทำให้ไม่สามารถวัดในรูปแบบของ Transit Time ได้ สัญญาณอัลตราโซนิกจะถูกส่งจากทรานดิวเซอร์ไปยังของเหลวในช่วงระยะเวลาสั้นๆ เกิดการสะท้อนจากฟองอากาศและตะกอน และส่งกลับมายังทรานดิวเซอร์ตัวเดิม
เครื่องวัดอัตราการไหลแบบอัลตราโซนิก (Ultrasonic Flow Meter) ของเรา
Reference: SmartMeasurement, Bürkert, FineTek