Maintaining Grain Quality During Storage – an Article by Flu-Tech
ไซโลเก็บรักษาเมล็ดพืช
Overview of Grain Storage
เมล็ดธัญพืช หรือ Grain คือ ผลไม้แห้งขนาดเล็กและแข็ง หรือ Caryopsis เป็นผลเมล็ดเดียวที่มีผนังผล มีผนังบางๆ อย่าง Pericarp / Fruit Coat ของรังไข่หุ้มอยู่ โดยเชื่อมติดกับเมล็ด แต่ก็สามารถมาในรูปแบบที่ไม่มีเปลือกหุ้มอยู่เช่นเดียวกัน ตัวอย่างของธัญพืช ได้แก่ ข้าวสาลี ข้าวโอ๊ต ข้าวไรย์ ข้าวบาร์เลย์ ซีเรียล ควินัวและข้าว และเมล็ดข้าว เป็นต้น
หลังจากเก็บเกี่ยวแล้ว ธัญพืชแห้งจะทนทานกว่าอาหารหลักอื่นๆ อย่าง ผลไม้ที่มีคาร์โบไฮเดรตสูง (Starchy Fruits) เช่น กล้วย สับปะรด อินทผลัม และแอปเปิ้ล และ พืชหัวหรือพืชที่มีรากหรือลำต้นใต้ดิน (Tubers) เช่น มันเทศ มันสำปะหลัง และเผือก ด้วยเหตุนี้ จึงทำให้ธัญพืชเหมาะกับการเกษตรเชิงอุตสาหกรรมเป็นอย่างมาก เนื่องจากสามารถเก็บเกี่ยวด้วยเครื่องจักร ขนส่งทางรถไฟหรือทางเรือ เก็บไว้ในไซโลเป็นเวลานาน และบดเป็นแป้งหรืออัดเป็นน้ำมันได้
ธัญพืชเกือบครึ่งหนึ่งที่ปลูกทั่วโลกถูกเก็บเกี่ยวเพื่อให้มนุษย์บริโภค ธัญพืชเป็นพืชอาหารหลักของประชากรโลก ข้าวเป็นธัญพืชที่เป็นอาหารหลักของประชากรมากกว่าครึ่งหนึ่งของประชากรโลกหรือ ประมาณ 3,000 ล้านคน ซึ่งคนส่วนใหญ่ที่อยู่ในทวีปเอเชียบริโภคข้าวเป็นอาหารประจำวัน หนึ่งในสามของธัญพืชทั้งหมดที่ถูกเก็บเกี่ยวในโลกถูกนำไปเลี้ยงสัตว์ สัตว์เลี้ยงส่วนใหญ่ตั้งแต่วัวไปจนถึงสุนัขได้รับอาหารที่อุดมด้วยธัญพืชและผลิตภัณฑ์จากธัญพืช ส่วนที่เหลือนั้นถูกใช้ในการผลิตผลิตภัณฑ์ทางอุตสาหกรรม เช่น นํ้ามันไบโอดีเซล (Biodiesel) หรือเชื้อเพลิงที่ใช้ขับเคลื่อนยานพาหนะ
ธัญพืชเป็นพืชล้มลุก ซึ่งหมายความว่าธัญพืชแต่ละชนิดมีฤดูกาลเพาะปลูกเพียงปีเดียวและให้ผลผลิตครั้งเดียวต่อปี ดังนั้นในแต่ละฤดูกาลจะมีการปลูกจำนวนมากและพืชผลจะถูกเก็บไว้เป็นระยะเวลาหนึ่งในที่จัดเก็บรักษาวัตถุดิบ เช่น ไซโล (Silo) จนกว่าจะมีความจำเป็นที่จะต้องใช้ เมื่อระยะเวลาจัดเก็บนาน แถมบางครั้งไม่มีกำหนดซึ่งเป็นเหตุผลว่าทำไม Maintaining Grain Quality ถึงสำคัญมาก
โครงสร้างการเก็บรักษาเมล็ดพืช
Types of Grain Storage Structures
โครงสร้างการเก็บรักษาเมล็ดพืชเป็นโครงสร้างที่สำคัญในการเก็บรักษาธัญพืชต่างๆ ได้อย่างปลอดภัยมากขึ้น ในช่วงเวลาที่ยาวนานขึ้น เพื่อรับมือกับความต้องการที่เพิ่มขึ้นในปัจจุบันและในอนาคตของประชากรโลก
ประเภทของโครงสร้างการเก็บรักษาธัญพืช
ไซโลที่ใช้ในงานเกษตรกรรมหรือในฟาร์มอย่างไซโลฟาร์ม หรือ Farm Silos เป็นโครงสร้างแบบสุญญากาศ ผนึกแน่นไม่ให้อากาศเข้าหรือออกได้ หรือ Airtight ที่ใช้เก็บและปกป้องอาหารสัตว์ (Animal Fodder / Provende) สำหรับป้อนสัตว์เลี้ยงในฟาร์ม หรือ Domesticated Livestock เช่น วัว ควาย กระต่าย แกะ ม้า ไก่ และหมู เพื่อให้คงอยู่ในสภาพที่เหมาะ อาหารสัตว์จะถูกตัดและบรรจุในไซโลที่มีอากาศถ่ายเทเพื่อให้เกิดการหมักบางส่วน อาหารที่ถูกเก็บเรียกว่าหญ้าหมัก
ตัวอย่าง: ไซโลแนวตั้ง หรือ ไซโลแบบทาวเวอร์ (Tower Silos) ไซโลแนวนอน (Horizontal Silos) ไซโลหลุม (Pit Silos) และ ไซโลร่องลึก (Trench Silos) ฯลฯ
เมล็ดพืชจำนวนมากถูกจัดเก็บเป็น Bulk ไซโลส่วนใหญ่ถูก สร้างจากโลหะและคอนกรีตเสริมเหล็ก ผนังด้านข้างของทางลง (Sidewalls of a Go-Down) ทำจากอิฐก่ออิฐ (Brick Masonry) หรือหินก่ออิฐ (Stone Masonry) บนโครงถักโลหะและหลังคาลาดเอียงในแผ่นใยหินหรือเหล็กชุบสังกะสีลูกฟูก Galvanized Iron (CGI)
ตัวอย่าง: ไซโล (Silo) และ โกดังหรือโรงเก็บของแบบดั้งเดิม (Traditional Warehouse / Shed) ฯลฯ
ในโครงสร้างการจัดเก็บประเภทนี้ เมล็ดพืชมักจะถูกจัดเก็บเป็นจำนวนมาก แบบ Bulkโดยทั่วไปจะมีความจุระหว่าง 1 ถึง 50 ตัน การจัดเก็บธัญพืชแบบดั้งเดิมนี้นิยมใช้ในพื้นที่ชนบทและในเมืองต่างๆ ของอินเดีย
ตัวอย่าง: โครงสร้างการเก็บธัญพืชแบบ Morai Bukhari Kothar Kanaj หรือ Kuthla ถังเก็บที่ทํามาจากโลหะไม่ก็เหล็ก แบบถุงบรรจุ ฯลฯ
ในโครงสร้างการจัดเก็บธัญพืชที่ปรับปรุงแล้ว ได้มีการปรับปรุงบางอย่างกับโครงสร้างการจัดเก็บแบบดั้งเดิม โครงสร้างประเภทนี้มีความจุขนาดใหญ่สำหรับการจัดเก็บเมล็ดพืชอาหารในระยะยาวมากกว่าโครงสร้างการจัดเก็บทั่วไป (Conventional Storage Structures) โดยทั่วไปโครงสร้างเหล่านี้มีความจุตั้งแต่ 1.5 ถึง 150 ตัน
ตัวอย่าง: ที่เก็บบังเกอร์ (Bunker Storage) ถังอิฐและซีเมนต์ (Brick and Cement Bins) ถัง Pusa Bin ระบบจัดเก็บแบบมีฝาปิดและฐาน (CAP Storage – Cover and Plinth) ฯลฯ
ปัจจัยที่มีผลต่อการเก็บรักษาธัญพืช
Factors that Affect Grain Storage
อุณหภูมิ ความชื้น ระดับออกซิเจน และศัตรูพืชเป็นปัจจัยสำคัญที่ต้องพิจารณาเมื่อเก็บธัญพืช
อุณหภูมิ (Temperature): ควรเก็บธัญพืชไว้ที่อุณหภูมิเย็นระหว่าง 12.8 ถึง 21°C เมล็ดข้าวที่อุ่นเกินไปจะงอก ซึ่งจะส่งผลให้คุณภาพและอายุการเก็บรักษาลดลง
ความชื้น (Humidity): ควรเก็บธัญพืชที่ระดับความชื้นต่ำระหว่าง 10 ถึง 15% เมล็ดข้าวที่ชื้นเกินไปจะเน่าและเกิดเชื้อราได้
ระดับออกซิเจน (Oxygen Levels): ควรเก็บธัญพืชไว้ในสภาพแวดล้อมที่ปราศจากออกซิเจนเพื่อป้องกันการเน่าเสีย
ศัตรูพืช (Pests): ธัญพืชต้องเก็บไว้ในสภาพแวดล้อมที่ปลอดศัตรูพืชเพื่อป้องกันความเสียหายจากแมลงและสัตว์ฟันแทะ
ยุ้งโลหะกระบอก (ไซโล) เป็นเครื่องมือที่ใช่เก็บรักษาเมล็ดพืชในแถบประเทศที่มีอุณหภูมิตํ่าและแห้ง เช่น ประเทศทางทวีปยุโรปและสหรัฐอเมริกา แต่เมื่อนํามาใช้ในประเทศเขตร้อนชื้น เช่น ประเทศไทย มาเลเซีย และฟิลิปปินส์ ปัญหาการเน่าเสียเกิดขึ้นบ่อยครั้งและเร็วมาก Grain Damage หรือ Grain Quality Deterioration จะเกิดขึ้นภายในเวลาไม่ถึง 4 เดือน เนื้องด้วยเมล็ดพืชในถังจัดเก็บทำการคลายความร้อนและความชื้น ทําให้เกิดการกลั่นตัวเป็นหยดน้ำที่ผนังด้านในและใต้หลังคาของยุ้ง ทําให้เมล็ดที่อยู่บริเวณนั้นค่อยๆ เปียกชื้นและเน่าเสียในระยะเวลาต่อมา
การรักษาคุณภาพเมล็ดพืชระหว่างการเก็บรักษาและขนส่ง
Maintaining Grain Quality During Storage, Transport, and Handling
เมล็ดพืชบางชนิดจะถูกเก็บไว้เป็นเวลาหลายเดือนหรือมากกว่าหนึ่งปีเนื่องจากราคาธัญพืชตกต่ำ การรักษาคุณภาพในระหว่างการเก็บรักษานี้จะต้องได้รับการดูแลและจัดการเป็นพิเศษ
- การควบคุมสุขอนามัย (Sanitation)
- การควบคุมความชื้น (Moisture Control)
- การควบคุมอุณหภูมิ (Temperature Control)
- การจัดการเติมอากาศ (Aeration Management)
- ตรวจหาแมลงและศัตรูพืช (Inspect / Pest Prevention and Control)
- ทำการตรวจสอบบ่อยๆ (Perform Frequent Grain Monitoring Inspections)
วิธีรักษาคุณภาพของธัญพืช – โซลูชั่นจากฟลูเทค
A Guide to Maintaining Grain Quality During Storage A Solution from Flu-Tech
ระบบการจัดการโรงเก็บธัญพืช | FineTek
ในระหว่างการเก็บรักษาธัญพืช ผลิตผลเกษตรต้องเผชิญกับความเสี่ยงจากเชื้อรา หนู สัตว์ฟันแทะอื่นๆ หรือแมลง ดังนั้นเพื่อลดความเสียหาย จําเป็นต้องดำเนินการรักษาอุณหภูมิของไซโลอยู่เสมอ ระบบตรวจสอบอุณหภูมิของ Fine-Tek สำหรับไซโลจัดเก็บช่วยให้สามารถตรวจสอบคุณภาพของเมล็ดธัญพืชได้อย่างใกล้ชิดยิ่งขึ้น สายวัด Measuring Cables ประกอบด้วยท่อพลาสติกเสริมความแข็งแรง (Strong Reinforced Plastic Tubes) พร้อมเซ็นเซอร์หลายตัว Fine-Tek มีระบบการวัดและตรวจสอบอุณหภูมิ เช่น ระบบที่ใช้ PC ที่มาพร้อมฟังก์ชั่นการตรวจสอบอุณหภูมิอย่างต่อเนื่อง สัญญาณแจ้งเตือน และ ตัวบันทึกข้อมูลของอุณหภูมิที่ต่างกันไปตามแต่ละช่วงเวลา
Temperature Monitoring System หรือ TMS คือระบบตรวจวัดอุณหภูมิ เพื่อช่วยในการติดตามอุณหภูมิของอุปกรณ์ หรือ บริเวณหรือพื้นที่หนึ่ง ในฟาร์มหรือโรงงานอุตสาหกรรม ระบบ TMS เป็นส่วนประกอบที่สำคัญของการคุณภาพเมล็ดพืช จึงนิยมไปใช้อย่างกว้างขวางในไซโลบรรจุเมล็ดพืชทุกชนิด โรงสีข้าว โรงโม่แป้ง อุตสาหกรรมอาหารสัตว์ อุตสาหกรรมอาหาร และระบบจัดเก็บผลิตภัณฑ์อื่นๆ
ข้อดีของระบบตรวจสอบระดับอุณหภูมิ ซีรีย์ EST คืออะไร?
What are the advantages of temperature level monitoring system, the EST series?
- สามารถตรวจสอบสภาพเมล็ดพืช อาหาร หรืออาหารสัตว์ได้ทันที
- สามารถสั่งงานควบคุมแบบรีโมทหรือทางไกลได้ด้วยระบบ MMS-TLA
- ป้องกันการสั่นสะเทือนและการกระแทกจากวัสดุ เพื่อช่วยยืดอายุการใช้งาน
- สามารถกําหนดช่วงเวลาที่จะบันทึกข้อมูลและจำนวนเซ็นเซอร์ที่จำเป็นต่อการใช้งานได้
- การออกแบบโครงสร้างสายเคเบิลที่แข็งแรงทนทานสามารถทนต่อแรงดึงถึง 4,000 กิโลกรัม
- ใช้กับเมล็ดธัญพืชได้หลากหลายชนิด เช่น ข้าวโพด ถั่วเหลือง ข้าวฟ่าง เมล็ดข้าว และข้าวสาลี หรือแม้แต่ถ่านหินหรือซีเมนต์
- เครื่องส่งสัญญาณตรวจสอบควบคุมอุณหภูมิและวัดระดับ 2-in-1 ช่วยประหยัดค่าใช้จ่าย ทรัพยากร เวลา และพื้นที่ในการติดตั้งอุปกรณ์
ระบบการจัดการวัสดุของ Fine-Tek
FineTek Materials Management System
สินค้าที่เกี่ยวข้อง
Related Products
อ้างอิง: FineTek, Control Concepts, Airsweep, National Geographic, กรมส่งเสริมสหกรณ์, Thai National AGRIS Centre, National Agricultural Library, กรมวิชาการเกษตร – Department of Agriculture Thailand (DOA), Constructionor, ICAR-IASRI, University of Tennessee